Μανιφέστο

για την κοινωνική ιδιοποίηση του φαρμάκου

Για να υπογράψετε το μανιφέστο (ακόμη δημοσιευμένο μόνο στα Γαλλικά) ακολουθείστε τον σύνδεσμο: http://medicament-bien-commun.org

Οι αρχές μας:

  • Η υγεία είναι καθολικό δικαίωμα: τα κράτη, οι δημόσιες αρχές, όλοι οι φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Υγείας πρέπει να εγγυώνται την ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα και θεραπεία για όλες και όλους.
  • Η πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή είναι ανθρώπινο δικαίωμα βασισμένο στο αναφαίρετο δικαίωμα για περίθαλψη υγείας.
  • Η ισότιμη πρόσβαση στο φάρμακο αποτελεί προϋπόθεση για την απόλαυση του δικαιώματος στην υγεία. Υπό αυτή την έννοια, το φάρμακο πρέπει να θεωρείται κοινό αγαθό όλης της ανθρωπότητας, υπό την προϋπόθεση της συλλογικής και δημοκρατικής οικειοποίησης του από τους λαούς, σε κάθε χώρα και σε παγκόσμια κλίμακα.
  • Είναι αναγκαίο να καταργηθεί η έννοια της ιδιωτικής πνευματικής ιδιοκτησίας και του μονοπωλίου της σε σχέση με το φάρμακο, δικαιώματα που κατοχυρώνονται από τις πατέντες.
  • Θέλουμε να έρθουμε σε ρήξη με τη λογική της καπιταλιστικής κερδοφορίας ώστε να δώσουμε προτεραιότητα στην προστασία της Δημόσιας Υγείας.

Η σημερινή κατάσταση:

Η παραγωγή του φαρμάκου, με βάση την λογική της εμπορευματικής παραγωγής, δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ανθρώπων:

– Η παγκόσμια αγορά φαρμάκων αντιπροσωπεύει κύκλο εργασιών άνω των 1000 δισεκατομμυρίων ευρώ, με κερδοφορία 20%, η πιο κερδοφόρο του καπιταλισμού, παρέχοντας στις φαρμακευτικές βιομηχανίες σημαντική ισχύ στον οικονομικό τομέα. Θεωρώντας τα φάρμακα ως απλά εμπορεύσιμα αγαθά, οι φαρμακευτικές βιομηχανίες δαπανούν περισσότερα χρήματα για το μάρκετινγκ και την άσκηση δραστηριοτήτων λόμπι, παρά για την Έρευνα και την Ανάπτυξη (Ε & Α), ενώ δικαιολογούν τις υψηλές τιμές πώλησης με βάση το κόστος της Ε & Α.

– Με το πρόσχημα των καινοτόμων θεραπειών, παίζεται παιχνίδι κοροϊδίας με συμμετοχή των κυβερνήσεων, των υπευθύνων του τομέα της Υγείας και των στελεχών των φαρμακευτικών πολυεθνικών, ώστε οι τελευταίες να επιτύχουν την πληρωμή υψηλών τιμών για φαρμακευτικές ουσίες που συχνά έχουν χαμηλότατο ιατρικό ενδιαφέρον. Έτσι, σε όλο τον κόσμο, οι φαρμακευτικές εταιρείες αντλούν πόρους από τα συστήματα κοινωνικής προστασίας και τα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία. Σε αντίθεση με τις ανάγκες της Δημόσιας Υγείας και με πλήρη έλλειψη διαφάνειας, οι φαρμακευτικοί όμιλοι εξασφαλίζουν έτσι μια πηγή άνετων κερδών, προς μεγάλη ικανοποίηση των μετόχων τους.

– Η φαρμακευτική βιομηχανία, που κατέχει τις πατέντες των πιο κερδοφόρων ουσιών, των αποκαλούμενων blockbusters, εκμεταλλεύτηκε την πολιτική αυτή στο μέγιστο βαθμό για να κυριαρχήσει στην αγορά, αποκομίζοντας κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σε σημείο να κορέσει κάποιους θεραπευτικούς τομείς με ουσίες ισοδύναμης αξίας ενώ άλλοι βασικοί θεραπευτικοί τομείς συχνά παραμελούνται.

– Αναζητώντας νέες στρατηγικές, οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες αφενός αναθέτουν την έρευνα σε δημόσια εργαστήρια ή σε μικρές επιχειρήσεις και, αφετέρου, προσανατολίζονται προς την ανάπτυξη βιολογικών φαρμάκων, πιο δύσκολο να αντιγραφούν, για τα οποία έχουν την ευχέρεια να απαιτήσουν υπερβολικές τιμές. Αυτές οι νέες θεραπείες θα διοχετευθούν μόνο σε εκείνες τις αγορές που θεωρούνται οικονομικά φερέγγυες. Αυτή η εμπορική λογική προσανατολίζει την έρευνα με τρόπο διακριτικό και οδηγεί στην παύση της έρευνας σε αρκετούς βασικούς θεραπευτικούς τομείς.

– Η εφαρμογή του νομικού πλαισίου των δικαιωμάτων πατέντας στα φάρμακα παρέχει στις πολυεθνικές τη διακριτική ευχέρεια να καθορίζουν τις τιμές πώλησης. Το φάρμακο υπόκεινται στο κοινό  των προϊόντων που προστατεύονται από πατέντες. Σύμφωνα με το επιχείρημα της ενθάρρυνσης των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε & Α), η εφαρμογή στα φάρμακα  του νομικού συστήματος της πατέντας προστατεύει πλήρως τις φαρμακευτικές εταιρείες από τον ανταγωνισμό κατά τα 20 χρόνια αποκλειστικότητας στην εμπορία του προστατευόμενου φαρμάκου.

Από τη δεκαετία του 1980, με την υπόδειξη μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στα φάρμακα ενισχύονται συνεχώς. Έτσι, υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), η  «Συμφωνία για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας» (TRIPS – Μαρακές, 1994) πρότυπο επιθετικής αξιοποίησης της πνευματικής ιδιοκτησίας σε διεθνές επίπεδο, επιδεινώθηκε περαιτέρω από τις διατάξεις της συμφωνίας TRIPS +. Τέλος, υπό το πρόσχημα της ανάπτυξης της γονιδιακής θεραπείας και μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν αποκτήσει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για την εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της δημόσιας πανεπιστημιακής έρευνας, έτσι ώστε να μπορούν να επεκτείνουν το δικαίωμα κατοχύρωσης πατέντας ακόμη και στον τομέα των ζωντανών οργανισμών.

Πρόκειται συχνά για στοχευμένες αντικαρκινικές θεραπείες (βασισμένες σε γενετικά χαρακτηριστικά), των οποίων οι τιμές είναι τόσο απρόσιτες ώστε τελικά μόνο ένας μικρός αριθμός ανθρώπων, που διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα, θα μπορέσουν να επωφεληθούν.

Οι τιμές πώλησης των φαρμάκων και τα επακόλουθα περιθώρια κέρδους μπορούν να εξηγηθούν μόνο με την εφαρμογή των δικαιωμάτων πατέντας και το προκύπτον μονοπώλιο. Η κύρια συνέπεια ενός τέτοιου συστήματος καθιστά τη πρόσβαση στα φάρμακα δύσκολη ή και αδύνατη για ολόκληρους πληθυσμούς.

Τι διεκδικούμε:

  • Παγκόσμια πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και τα φάρμακα. Οι δημόσιες αρχές πρέπει να εγγυώνται αυτό το δικαίωμα σύμφωνα με τα κριτήρια της ισότητας, της ποιότητας και της ασφάλειας, κάτι που προϋποθέτει μια δημόσια πολιτική για την Υγεία, δημόσιες υπηρεσίες και προϋπολογισμούς για την έρευνα που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτές.
  • Την αντιπαράθεση στην εμπορευματοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων, έτσι ώστε οι στοχεύσεις της Δημόσιας Υγείας να μην καθορίζονται πλέον από καταναλωτικά μοντέλα. Τα βασικά φάρμακα, όταν είναι «διαθέσιμα, οικονομικά προσιτά, καλής ποιότητας και καλά χρησιμοποιημένα», καθιστούν δυνατή την κάλυψη των κατά προτεραιότητα υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού.
  • Την αντιπαράθεση στη χρήση των ανθρώπινων πληθυσμών ως πειραματόζωων, για τη δοκιμή νέων ουσιών, με αντάλλαγμα τροφή ή άλλη αποζημίωση.
  • Την αποδέσμευση από τις στρατηγικές της φαρμακευτικής βιομηχανίας που στοχεύουν την κερδοφορία του κεφαλαίου με μέσο την άσκηση ισχυρών πιέσεων στις δημόσιες πολιτικές Υγείας. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή νέα πρότυπα Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε & Α), παραγωγής και διανομής ποιοτικών φαρμακευτικών προϊόντων, με έλεγχο από τους πολίτες.
  • Την απελευθέρωση και προώθηση της έρευνας. Η οργάνωση και ο προσανατολισμός της βασικής έρευνας δεν πρέπει να υπόκεινται στην οικονομική στόχευση των φαρμακευτικών εταιρειών. Η χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας και η ανάπτυξη καινοτομιών που μπορούν να οδηγήσουν σε θεραπευτικές βελτιώσεις θα πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με τις ανάγκες δημόσιας Υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού και προς το γενικό συμφέρον, υπό τον έλεγχο των πολιτών. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η διεθνής συνεργασία και να δοθεί δημόσια χρηματοδότηση ικανοποιητικού επιπέδου. Τα αποτελέσματα, οι νέες ανακαλύψεις και οι καινοτομίες πρέπει να δημοσιοποιούνται, ώστε να εμπλουτίζεται και να μοιράζεται η  παγκόσμια επιστημονική γνώση.
  • Την επαναχάραξη της διεθνούς νομοθεσίας σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας στα φάρμακα, με βάση την προτεραιότητα του συμφέροντος της Δημόσιας Υγείας.

Με βάση τα παραπάνω:

  • Το σύστημα της πατέντας στα φάρμακα πρέπει να καταργηθεί. Οι εξαιρέσεις που κατακτήθηκαν από ορισμένες χώρες για την παράκαμψη της πατέντας (υποχρεωτική αδειοδότηση) υποχρέωσαν ασφαλώς προσωρινά τις φαρμακευτικές εταιρείες να αποσύρουν υπερβολικές απαιτήσεις αποζημίωσης, αλλά δεν επιλύουν το πρόβλημα μακροπρόθεσμα.
  • Πρέπει να καταγγελθεί η  «Συμφωνία για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας» (TRIPS) και οι διατάξεις της συμφωνίας TRIPS +, οι οποίες περιορίζουν τις δυνατότητες εφαρμογής πολιτικών Δημόσιας Υγείας στις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και το περιθώριο δράσης των δυνητικά φαρμακοπαραγωγών αναπτυγμένων χωρών.
  • Πρέπει να αναθεωρηθεί η ευρωπαϊκή οδηγία 98/44 σχετικά με τη δυνατότητα κατοχύρωσης πατέντας για γενετικές ακολουθίες και ζωντανούς οργανισμούς που περιέχουν ουσίες με φαρμακολογική ή βιοτεχνολογική χρήση.

Προτείνουμε σε όλους τους χρήστες και φορείς της υγειονομικής περίθαλψης να κινητοποιηθούν για να διεκδικήσουν την κοινωνική και δημόσια ιδιοποίηση της αλυσίδας παραγωγής και διακίνησης φαρμάκων.

Είναι απαραίτητο και επείγον να υποστηρίξουμε τις αξίες της αλληλεγγύης και της καθολικότητας ως θεμέλιο των συστημάτων Υγείας μας. Πρέπει λοιπόν να αφαιρέσουμε την λήψη αποφάσεων από την μικρή μειονότητα των μετόχων και  των «υπευθύνων»,  προκειμένου να δοθούν πραγματικές απαντήσεις στις ανάγκες υγείας των δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

Πρώτες υπογραφές στο μανιφέστο για την κοινωνική ιδιοποίηση του φαρμάκου :

  • BESANCENOT Olivier, ταχυδρομικός, εκπρόσωπος του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (NPA),
  • BLANCHIN Monique, γενική γιατρός, Γαλλία
  • BUVRY Cécile, γενική γιατρός, Γαλλία
  • BODIN Thierry, ερευνητής στην Sanofi, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • BONNAUD Christian, γενικός γιατρός, Γαλλία
  • CHAOUAT Gérard, επίτιμος διευθυντής ερευνών, ανοσολόγος,
  • COADOU Bernard, γενικός γιατρός, Γαλλία
  • COHEN Fabien, οδοντίατρος, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • COHEN Laurence, γερουσιάστρια, ομάδα κομμουνιστών, οικολόγων, δημοκρατών (CRCE) στην Γαλλική γερουσία, επιτροπή κοινωνικών υποθέσεων, Γαλ
  • COURS-SALIES Pierre, κοινωνιολόγος,
  • DAENINCKX Didier, συγγραφέας,
  • DARRE Patrick, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • DHARREVILLE Pierre, βουλευτής εκλογικής περιφέρειας “Bouches du Rhône”, κοινοβουλευτική ομάδα της Δημοκρατικής Αριστεράς (GDR), Γαλλία
  • DIAZ HUGO Aurélien, γενικός γιατρός, Γαλλία
  • DUBOIS Bernard, συνδικαλιστής στη Sanofi, Γαλλία
  • FARMAKIDES Anne Marie, κοινωνιολόγος,
  • FATH Jacques, ειδικός διεθνών υποθέσεων,
  • GETZ Guillaume, πρόεδρος συνδικαλιστικής Ένωσης για την Γενική Ιατρική (SMG), Γαλλία
  • GIRAUD André, λογιστής στην Roussel-Uclaf, Γαλλία
  • GUEYE MAMADOU Moustapha, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • JACQUAINT Muguette, εργάτρια, επίτιμη ευρωβουλευτής, Γαλλία
  • KABIR Marmar, συνδικαλιστής στην  Sanofi, Γαλλία
  • KABIR Shering, ανταποκριτής της μηνιαίας έκδοσης “Le Monde Diplomatique”,
  • KISTER Jean, ερευνητής στο INSERM, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • KLOPP Serge, ψυχιατρικός νοσηλευτής, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • KOSADINOS Emmanuel, ψυχίατρος, Κίνημα για την Υγεία των Λαών (PHM),
  • LACOUR Annick, φαρμακολόγος, συνδικαλίστρια στην Sanofi, Γαλλία
  • LAMBERT Didier, πρόεδρος του συλλόγου ασθενών E3M, Γαλλία
  • LARUE Sylvie, εκπαιδευτικός, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • LECHAUVE Daniel, εργαζόμενος Sanofi, συνδικαλιστής,
  • LEMAIRE-HEITZ Anne-Laure, σκηνοθέτρια, Γαλλία
  • LIEBAERT Martine, συνδικαλίστρια στην Sanofi, Γαλλία
  • LORAND Isabelle, χειρούργος, πολιτικός ακτιβιστής, Γαλλία
  • MAGUET Olivier, Γαλλία
  • MAMET Jean-Claude, συνδικαλιστής και blogger (syndicollectif.fr), Γαλλία
  • MANDINE Eliane, ερευνήτρια στην Sanofi, Γαλλία
  • MARCHILLE Jean, πολίτης, Γαλλία
  • MARTELLI Roger, ιστορικός,
  • MARTIN Jean-Pierre, κοινωνικός και πολιτικός ακτιβιστής, Συνδικαλιστική Ένωση για την Ψυχιατρική (USP), Γαλλία
  • MONTEL Danielle, φαρμακολόγος, ερευνήτρια στην Sanofi, συνδικαλίστρια, Γαλλία
  • MOUREREAU Michel, φυσιοθεραπευτής, Γαλλία
  • NDIAVE CHEIK Amadou Bamba, πολιτικός επιστήμονας, Σενεγάλη
  • OLIVE Danièle, ψυχαναλύτρια, Γαλλία
  • PERCEBOIS Bruno, παιδίατρος, διεθνής ακτιβιστής στον χώρο της Υγείας και της Κοινωνικής Πρόνοιας,
  • PEYREN Jean-Louis, τεχνικός χημικής παραγωγής, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • PEU Stéphane, βουλευτής εκλογικής περιφέρειας “Seine Saint Denis” , κοινοβουλευτική ομάδα Δημοκρατικής Αριστεράς (GDR), Γαλλία
  • PIGNARRE Philippe, εκδότης, Γαλλία
  • PINEAU Jacques, Γαλλία
  • POYET Marie-Ange, βιβλιοθηκονόμος, δημοσιογράφος, Γαλλία
  • PRUDHOMME Christophe, εκπρόσωπος της Γαλλικής εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής,
  • RAVELLI Quentin, κοινωνιολόγος,
  • RIOLINO Patrick, εταιρικός διευθυντής (SARL), αντιδήμαρχος, Γαλλία
  • SANCHEZ Danielle, μηχανικός, πολιτική ακτιβίστρια, Γαλλία
  • SHAMMAS Catherine, γιατρός, συνδικαλιστική Ένωση για την Γενική Ιατρική  (SMG), Γαλλία
  • SILBERSTEIN Patrick, γενικός γιατρός, εκδότης, Γαλλία
  • SITEL Francis, εκδότης της επιθεώρησης “Contretemps” , Γαλλία
  • STEINMETZ Daniel, μηχανικός στο CNRS, Γαλλία
  • TOURNEUX Stéphane, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • TOVAR José, εκπαιδευτικός, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • TRAUTMANN Alain, ανοσολόγος, ερευνητής στο CNRS, Γαλλία
  • VERGNAUD Daniel, τεχνικός φαρμακολόγος, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • VIGNES Jean, ψυχιατρικός νοσηλευτής, συνδικαλιστής, Γαλλία
  • WURTZ Francis, επίτιμος ευρωβουλευτής, Γαλλία